TEKNİK TEKSTİL
Savunma kuvvetlerinin bütün dünyada, karada, denizde ve havada dokuma, örme, dokusuz yüzey, kaplama, laminasyonlu veya diğer kompozit formlarda her türlü teknik tekstillere önemli ölçüde ihtiyacı vardır. Teknik tekstiller, özellikle düşmana ait çevrelerde hareket etmesi, yaşaması, hayatta kalması ve savaşması gereken askeri kuvvetler için önemli özellikler sunmaktadır. Askeri kuvvetler, konforları ve hayatta kalabilmeleri için gerekli bütün malzemeleri taşımalı veyahut giymelidir. Bu sebeple en hafif, kompakt, sağlam ve yüksek performanslı özel üniforma ve ekipmana ihtiyaçları mevcuttur. Askeri personelleri çevreden ve savaştaki tehlikelerden korumak için hayati önem taşıyan gereksinimler, dünyanın önde gelen devletlerinin askeri kullanım için en gelişmiş teknik tekstilleri geliştirmek ve sağlamak için önemli ölçüde kaynak harcamalarını sağlamaktadır.
9. yüzyılın sonuna kadar, askeri meydan savaşları yakın mesafelerde yapılmaktaydı. Askeri üniformalar, hem askeri alay tespiti hem de düşmanı korkutmak için parlak, parıltılı ve renkli tasarlanırdı. Kırmızı gibi tehlike renkleri büyük ölçüde kullanılırdı ve üniformalar omuzların genişliğini artırmak için konulan büyük apoletler gibi süslerle tamamlanırdı. Uzun kasklar, askerlerin boyunu daha uzun göstermek için hayvan kürkleri (ayı derisi başlık), tüyler(devekuşu) veya uzun tüy sorguçlardan yapılırdı. Kullanılan malzemeler yün ve keçi yünü, pamuk, ipek, keten, deri, at derisi, domuz kılı, ayı, fok, kaplan, ve leopar kürkü ve tavuk, tavus kuşu, devekuşu gibi kuşların tüyleri gibi doğal kökenli maddelerdi. Böyle üniformalar, ağır, rahatsız ve savaş meydanında pratik değildi. Aynı zamanda kısa sürede zarar görüyorlardı. O tarihlerde, çadır, siper, örtü, ağ, yük taşıma malzemeleri ve uyku sistemleri gibi giyim eşyası dışındaki tekstil maddeleri yün, pamuk, keten, jüt, kenevir ve kapok esaslı doğal liflerden yapılmaktaydı. Perde, örtü ve çadır için kullanılanlar ağır, hantaldı ve böcek, rutubet ve biyolojik organizmalar tarafından bozulmaya maruz kalmaktaydı. Doğal çevre de düşman hareketi kadar askeri kuvvetleri tehdit etmektedir. Tarih, hava şartlarının yendiği ordular, donanmalar ve son yıllarda hava kuvvetleriyle ilgili birçok örneklerle doludur. Örnekler, soğuk, ıslak ya da sıcak iklimden dolayı çok sayıda kayıpların olduğu Napolyon savaşları, 1. ve 2. Dünya Savaşları, Kore Savaşı ve en son Falkland Savaşı’dır. 1930’lu yıllarda İngiltere Savaş ofisi, karada, denizde ve havadaki mekanikleşmenin gereksinimlerini karşılamak için yeni ve daha rasyonel savaş üniformalarına olan ihtiyacın farkına vardı. Bu daha iyi koruma, konfor ve pratiklik sağlamak içindi. [1]
Örgü tekstil malzemelerinin terleme ve tutum özellikleri piyade gibi hareketli kara kuvvetleri, deniz kuvvetleri ve özel kuvvetler için çok önemlidir. Bu askerlerin aktiviteleri hızlı şekilde ağır yük taşıyarak yürümekten kırsal alanda pusu veyahut keşif operasyonlarında yatarak uzun süre tamamen hareketsiz kalmaya kadar değişmektedir. Sürekli hareket halinin getirisi olarak terle ıslanmış giysiler en azından rahatsızlık hissi vermektedir ancak daha kötü durumlarda kuru ısıl izolasyonun kaybolması ıslak deri ve giysi de titreme etkisi yaparak hızla soğuk/ıslak şartlarda vücut ısısında ani düşüşlere neden olmaktadır. Kişilerin deriyle temas eden kumaştaki ter miktarını subjektif ıslaklık skalası kullanarak karakterize edilmektedir. Bu skalada 1 kuru, 2 ve 3 nemli, 4 ıslak demektir. Bu tampon kapasitesi ISO 11092`ye göre terleme muhafazalı ısı plakası kullanarak ölçülmektedir. Test giysiyi giyen kişinin ıslak derisi üzerinde bulunduğu şartı stimüle etmektedir. Malzeme numuneleri içinden suyun geçişi aralıklarla ölçülmektedir. Bu değer, plakadan çevreye geçen suyu ve aynı zamanda plakadan numuneye emilen suyu göstermektedir. Kf ‘tampon indeksi’ 0 (hiç su taşınmaması) ve 1 (bütün suyun 16 taşındığı) değer arasında değişir. 0,7’nin üzerindeki değerler ‘iyi’ performansı göstermektedir.
Emici olmayan sentetik liflerin başlıca avantajı vücutta pamukludan daha hızlı kuruması ve soğuk yapışma hissini en aza indirmesidir. Bu laboratuvar test sonuçları dikkatli bir şekilde kontrol edilen giyim denemeleri ve fizyolojik denemelerle artırılabilmektedir.
Askeri Tekstiller İçin Fiziksel Gereksinimler
Hafif ağırlık ve düşük hacim: En az yer gereksinimi ile insanlar veya taşıtlar tarafından taşınması gereken parçalar
Yüksek mukavemet ve boyutsal stabilite: Olumsuz koşullarda uzun süre bakım gerektirmeden güvenle çalışabilme
Antistatik: Harekete geçirici ya da patlayıcı kıvılcımları engelleme
Temizlenebilirlik
İyi tutum ve dökümlülük
Düşük gürültü emisyonu
Askeri Tekstiller için Çevresel Gereksinimler
Su itici: Soğuk/ıslak havaya maruz kalan dıştaki malzemeler için
Su geçirmeyen:Soğuk/ıslak havaya maruz kalan dıştaki malzemeler için
Rüzgar geçirmeyen Soğuk/ıslak havaya maruz kalan dıştaki malzemeler için
Kar siperliği: Soğuk iklimler için
Isı izolasyonu: Soğuk iklimler için
Su buharı geçirgenliği: Giysi ve özel ekipman (çadır vs.)
Çürümeye karşı dayanıklılık: Çadırlar, örtüler, ağlar vs.
UV ışığına dayanıklılık: Kuvvetli güneş ışığı alan çevre için
Hava geçirgenliği: Sıcak tropik iklimler için
Bakterilerle parçalanma: Atılmış veyahut gömülmüşse
Kamuflaj Giysileri
Kamuflaj (Fransızca: camouflage) bir gizlenme, saklanma yöntemidir. Özden gizlenmek, saklanmak anlamına gelmektedir ve normalde kolaylıkla görünür olan bir organizmanın veya objenin çevreyle kendini bir kılarak fark edilmesinin zorlaşmasını sağlamaktır. Savaşta ve doğal hayatta düşmandan saklanmak, düşmanı şaşırtmak için kullanılan bir stratejidir.
• Ultraviyole Dalga Boyu
– Kar ultraviyole ve görünür bölgede yüksek yansımaya sahiptir.
– Pigmentli akrilik tabaka ile kaplanmış hafif naylon veya PES filament kumaşlar kar kamuflajı için uygundur.
• Görünür Dalga Boyu
– Doğa renk, doku ve doku olarak taklit edilmeye çalışılmaktadır
– Görüntü yakalama ve basma teknolojilerinin yardımıyla deseni oluşturan her element dijital olarak yakalanıp teker teker manipüle edilebilmektedir
• Yakın IR (Kızılötesi) Kamuflajı
– NIR kontrolüne sahip boyalar
– IR absorb eden pigmentler (lif yapımında lif içine yerleştirilmektedirler)
– Özel pigmentler
• Termal IR (Kızılötesi) Kamuflajı
– Hedef yaydığı ısı yardımı ile de tespit edilebilmektedir. Bunu önlemek için:
• Daha fazla termal yalıtım
• Genişletilmiş dış alan (örnek olarak havlı bir doku ile)
• Parlak yansıtma örtüsü kullanılmaktadır.
Kızılötesi ve görünür ışığı enerjiye dönüştüren teknolojiyi kullanır.
Vücuttaki doku oksijen seviyelerini geliştirir.
Daha hızlı iyileşmeyi ve toparlanmayı teşvik eder.
Gücü ve atletik performansı artırır.
Vücut ısısını dengeler.
Uyku kalitesini arttırır.
Görünür bölgede gözle ya da fotografik metotlarla gözlemek askeri keşif ve hedef belirleme için başlıca metoddur.Ancak modern savaş alanı gözetleme cihazları elektromanyetik spektrumda ultraviyole (UV), yakın infrared bölge (NIR), uzak infrared bölge milimetrik veya santimetrik radar dalga boylarını da kapsayan bir ya da daha fazla dalga boyunda çalışabilmektedir.
Süper kırılma mukavemeti, dayanıklı olmasını sağlar.
Yüksek aşınma direncine, delinme ve yırtılma direncine sahiptir.
Kumaşın ilave dayanıklılığı, muharebe birliklerimizin ve ekipmanımızın korunmasına yardımcı olur.
Yüksek mukavemetli liflere sahiptir. Uzun süreli olarak aşınmaya dayanır. Su itici özelliği bulunmaktadır. Yanmaya karşı dirençlidir. Alev geciktirici kumaş olarak da adlandırılmaktadır. Farklı ağırlıklarda cordura kumaşlar vardır.Ağır modelleri endüstriyel uygulamalar için tercih edilir. Pamuk kumaşa göre 10 kat, polyestere göre 3 kat daha dayanıklıdır. Yırtılmayan kumaş olarak da bilinmektedir. T420 naylon kullanmadan üretilen hiç bir ürün Cordura olarak adlandırılamaz.
Yırtılmaz, yüksek stresli alanlarda yüksek çekme dayanımı sağlar Şaşırtıcı derecede hafif ve pürüzsüz olan güçlü, dayanıklı bir kumaş
Renk haslığı değeri yüksek indantren boyalı ve baskılı kumaş
Onları yırtılmaya ve yırtılmaya karşı daha dayanıklı hale getiren bir takviye tekniği kullanır
Yüksek kalitesi ile hem kış hem de yaz aylarında kullanıma uygun
Taktik kumaş boyalı dispers ve indantren
Uzun süreli kullanım için yüksek renk haslığı sağlar
Tamamen nefes alabilir
Serbest hareket için esneklik
Bu kumaşın ayırt edici özelliği yırtılmaz yapısıdır ve piyasada yırtılmaz kumaş olarak bilinmektedir. Yırtılmaz yapı, üretimde kullanılan özel örgü tekniğiyle ortaya çıkar. Ripstop kumaşın örgüsünde iplikler, çapraz ve sıkı şekilde konumlanmıştır. Bu teknik, kumaş üzerinde minik kare desenler meydana getirir. Kare şeklindeki dokuma hücreleri, delinme gibi durumlarda deliğin büyümesini engeller. Ripstop kumaş dayanıklılığı ve su geçirmemezliği ile ün yapmış bir kumaştır. Hem su geçirmezler hem de ıslandıklarında çok çabuk kururlar.
KAYNAKÇA:
[1] Mehmet Bilgi, Özel Arpe Tekniklerinin Askeri Kumaşlar Üzerindeki Performans Etkisi (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2010)
[2]https://kilimuniform.com/collections/fabrics/products/infrared-wavelengths
[3]https://kilimuniform.com/collections/fabrics/products/cordura
[4]https://kilimuniform.com/collections/fabrics/products/full-ripstop
[5]https://kilimuniform.com/collections/fabrics/products/fulll
